Meble z grzybów, buty ze skóry z ananasa i beton z muszli morskich

Wszechstronni w UK
Jul 9
3 min read

W obliczu narastającego kryzysu klimatycznego oraz rosnącej świadomości ekologicznej, projektanci, naukowcy i producenci coraz częściej sięgają po zaskakujące materiały pochodzenia biologicznego. Zamiast tworzyć z plastiku, betonu czy skóry zwierzęcej, powstają przedmioty codziennego użytku z grzybów, liści ananasa czy odpadów z owoców morza. To nie science fiction – to realne rozwiązania dostępne już dziś.

Meble z grzybów – odpad rolny w roli designerskiego stołu

Współpraca firm Ecovative i bioMASON zaowocowała stworzeniem unikalnych mebli wykonanych z grzybni (mycelium) oraz bio-cementu. To, co wygląda jak marmurowy stół czy drewniany stołek, tak naprawdę powstaje z przetworzonych odpadów rolnych i mikroorganizmów. Kluczowy składnik – grzybnia – to system korzeniowy grzybów, który potrafi łączyć ze sobą różne materiały (np. wióry drzewne, włókna konopi) tworząc solidne i biodegradowalne struktury.

Proces tworzenia jest naturalny i szybki – trwa zaledwie kilka dni. W zależności od warunków wzrostu, takich jak temperatura, poziom dwutlenku węgla czy rodzaj „rusztowania”, grzybnia przybiera różne właściwości mechaniczne. Po zakończeniu wzrostu, całość jest utwardzana ciepłem i ciśnieniem. W efekcie powstają elementy konstrukcyjne o wytrzymałości zbliżonej do płyt wiórowych.

Blaty stołów przypominające marmur powstają natomiast dzięki bioMASON, firmie tworzącej biocement na bazie bakterii formujących węglan wapnia wokół ziaren piasku – tak jak powstają muszle i rafy koralowe w przyrodzie. To ekologiczna alternatywa dla cementu, który odpowiada za ogromne emisje CO₂ podczas produkcji.

Skóra z liści ananasa – tropikalna alternatywa dla skóry zwierzęcej

Piñatex®, innowacyjny materiał opracowany przez firmę Ananas Anam, stanowi obiecującą alternatywę dla klasycznej skóry. Powstaje z liści ananasa – produktu ubocznego przy uprawie owoców, który wcześniej był po prostu odpadem.

Proces rozpoczyna się na plantacjach w Filipinach, gdzie liście są przetwarzane metodą dekortykacji, suszone i odgumowywane. Powstałe włókna są następnie formowane w strukturę przypominającą filc, a potem wysyłane do Hiszpanii, gdzie nabierają właściwości przypominających skórę dzięki specjalnej obróbce.

Piñatex® jest lekki, elastyczny, oddychający i trwały. Obecnie stosowany jest w produkcji butów, torebek, pasków do zegarków i mebli. Choć nie ulega biodegradacji w warunkach naturalnych, w warunkach przemysłowego kompostowania może się rozłożyć w ciągu kilku tygodni do miesięcy.

Beton z muszli – Sea Stone jako odpowiedź na odpady morskie

Koreańskie studio projektowe Newtab-22 zaprojektowało materiał o nazwie Sea Stone – przypominający beton kompozyt, powstający z przetworzonych muszli odrzuconych przez przemysł rybny. Co roku na całym świecie wyrzuca się około 7 milionów ton muszli, które gniją na plażach i zanieczyszczają środowisko. Sea Stone to próba nadania im drugiego życia.

Muszle są mielone i mieszane z naturalnymi, nietoksycznymi spoiwami, a następnie wylewane do form. Cały proces odbywa się bez użycia energii, chemikaliów czy wysokich temperatur, co czyni go wyjątkowo przyjaznym dla środowiska. Rezultatem są unikatowe elementy dekoracyjne – od kafli, przez wazony, po blaty stołów – o estetyce przypominającej terrazzo.

Choć Sea Stone nie nadaje się do dużych projektów konstrukcyjnych (z uwagi na brak procesu wypalania, który byłby sprzeczny z jego proekologiczną ideą), doskonale sprawdza się w małych produktach użytkowych i dekoracyjnych.

Biomateriały – trend czy konieczność?

Przykłady mebli z grzybni, skóry z liści ananasa czy betonu z muszli morskich to nie tylko dowód na kreatywność współczesnych projektantów, ale też kierunek, w którym zmierza przemysł materiałowy. Biofabrykacja pozwala tworzyć materiały w sposób zrównoważony, z mniejszym zużyciem energii i bez udziału toksycznych substancji.

Choć wiele z tych innowacji wciąż pozostaje w fazie niszowych produktów, ich komercjalizacja przyspiesza – coraz więcej firm i konsumentów interesuje się ekologicznymi zamiennikami dla tradycyjnych materiałów. A gdy konsumenci zaczynają pytać „gdzie mogę to kupić?” zamiast „czy to możliwe?”, oznacza to, że zmiana już się rozpoczęła.

Źródła: